Các công cụ so sánh văn bản hoạt động bằng cách xem xét hai hoặc nhiều đoạn văn bản và kiểm tra mức độ giống nhau hoặc khác biệt của chúng. Các công cụ này quét văn bản để tìm các từ, câu hoặc ý tưởng phù hợp.
Ví dụ, nếu hai học sinh viết về cùng một chủ đề, một công cụ so sánh văn bản có thể làm nổi bật các phần giống nhau và khác nhau.
Một số công cụ sử dụng công nghệ thông minh để phát hiện các thay đổi nhỏ, chẳng hạn như khi một câu được viết lại bằng các từ khác nhưng vẫn giữ nguyên ý nghĩa. Chúng cũng có thể giúp giáo viên kiểm tra xem học sinh có sao chép từ nhau hoặc từ internet hay không.